TİCARET SİCİL MÜDÜRLÜĞÜ
Türkiye’de Ticaret Sicili ilk olarak 1925 yılında 655 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları Kanunu ile düzenlenmiş ve ilk Ticaret Sicilleri bu yasaya göre oluşturulmuştur.(1)
Mevcut Türk Ticaret Kanunu’nun 1957 yılında yürülüğe girmesi ile bu kanunun 26-40. madde hükümlerine göre kapsamlı bir Ticaret Sicil Nizamnamesi’de kabul edilmiştir.(1)
Ticaret Kanunumuzun ticaret siciline ilişkin 26,27 ve 28.maddeleri 1995 yılında 559 sayılı KHK ile değiştirilerek ticaret sicil örgütünün yapısında esaslı değişiklikler yapılmıştır. (1)
1925 yılından 1995 yılına kadar Adalet Bakanlığına bağlı olarak Asliye Hukuk Mahkemeleri nezdinde kurulan Ticaret Sicil Memurlukları 27.06.1995 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürülüğe giren 559 sayılı “Türk Ticaret Kanunun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına dair Kanun Hükmünde Kararname” nin 26.27.28. maddelerine istinaden Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na bağlı olarak Ticaret ve Sanayi odası veya Ticaret Odasında kurulması öngörülmüştür.
Bununla birlikte aynı KHK’nin Geçici 1.maddesi mucibince Adalet Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı,Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından imzalanan protokol gereği İslahiye Ticaret Sicil Memurluğu İslahiye Ticaret Odası bünyesinde faaliyete başlamıştır.
1996 yılından itibaren İslahiye Ticaret Sicil Müdürlüğü biri Ticaret Sicil Memuru,ikisi Ticaret Sicil Memuru Yardımcısı ve biride Ticaret Sicil Görevlisi olmak üzere 4 kişilik personel kadrosu ile hizmet vermeye devam etmektedir.
1 a Kuruluş
Ticaret ve Sanayi Odası veya Ticaret Odası bulunan yerlerde bir ticaret sicili memurluğu kurulur.Oda olmayan veya yeterli teşkilati bulunmayan odaların olduğu yerlerde ticaret sicil işleri Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca tesbit edilecek o il dahilindeki yeterli teşkilata sahip odalardan birinin ticaret sicil memurluğu tarafından yürütülür.(TTK.m.26/I)(TST.m 1/I)
Ticaret sicili müdürlüğü kurulmasında aranacak şartlar ile odalar arasında sicil işlemleri konusunda gerekli işbirliğinin sağlanmasına ilişkin esaslar,Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.(TTK.m.26/III)
1 b Ticaret Sicili
“Ticaret sicili,ticari işletme ile ilgili münasebetlerin,tacirin ve üçüncü şahısların menfaatleri bakımından açıklanmasına hizmet eden bir müessesedir”(2)
“Bilinmesinde üçüncü şahıslar yönünden fayda ve zaruret bulunan tacirlerle ilgili bazı işlemlerin kaydedilmesine mahsus resmi sicile ticaret sicil denir” (3)
“Ticaret Sicili,bir ticari işletmenin ve onunla hukuki kuran ve de kuracak olan diğer ticari işletmelerin ve üçüncü şahısların menfaatlerini koruyucu mahiyette olan aleni bir resmi kütüktür”(4)
“Ticari hayatta hukuki öneme sahip bulunan ve üçüncü kişilerce bilinmesinde zorunluluk ya da yarar bulunan belirli iş ve işlemlerin kaydedildiği resmi nitelikte aleni bir sicildir”(5)
1 c Aleniyet
Sicil muamelesinin dayandığı dilekçe, beyanname ve bütün senet ve vesikalar ve ilanları havi gazeteler,üzerlerine sicil defterinin tarih ve numaraları yazılma Suretiyle saklanır.
Herkes ticaret sicilinin münderecatını (içindekileri)ve dairede saklanan bütün senet ve vesikaları tetkik edebileceği gibi bunların tastikli suretlerini de isteyebilir.Bir hususun sicilde kayıtlı olup olmadığına dair tastikname dahi istenebilir. (TTK.m37/I-II)(TST.m 11/I-II)
1 d Ticaret Sicil İşlemlerinin Tabi Olduğu Hükümler
Ticaret Siciline ait bütün iş ve işlemler,yeni kayıt işlemleri,tescil,değişiklik ve kayıt silme işlemleri 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve bu kanunun 28.maddesine dayanılarak hazırlanmış Ticaret Sicil Nizamnamesi hükümlerine göre yapılır.Her hangi bir hadisenin tescil edilmesi için kanunda ve nizamnamede zikredilmesi gerekmektedir.(TST.m 9-24-27)
1 e Harç Zorunluluğu
Ticaret Sicili Memurluğunda harca tabi herhangi bir istekte bulunan veya örnek isteyen kimse 492 sayılı Harçlar Kanunu’na bağlı (1) sayılı tarifedeki yargı harçları bölümünde yer alan miktarları ödemedikten sonra isteği üzerine hiçbir işlem yapılamaz.(TST.m 12)
1 f Sicil Müdürünün İnceleme Mükellefiyeti
Sicil memuru tescil için aranılan kanuni şartların mevcut olup olmadığını tetkikle mükelleftir.(TTK.m 37/I)
Tescil edilecek hususların hakikate uygun olması,üçüncü şahıslarda yanlış bir fikir yaratacak mahiyette bulunmaması ve amme intizamına aykırı olmaması da şarttır. (TTK.m 37/III)(TST.m 28)
|